شهر سبزوار با بسیاری از داستان های پهلوانی ایران باستان ارتباطی نزدیک دارد. چنانكه مدتها، میدان مركزی شهر به میدان دیو سفید معروف بود. در دوره های اسلامی، ولایت بیهق دارای دو شهر سبزوار و خسروگرد بود. شهر سبزوار در حمله مغول به كلی ویران شد؛ لیكن به تدریج دوباره آباد گردید. حوادث تاریخی بی شماری در این شهر اتفاق افتاده است؛ از جمله در سال 737 ه. ق. این شهر پناهگاه و پایتخت سلسله سربداران شد. شهر سبزوار به"دارالمؤمنین" نیز معروف بوده است. هنوز زخم ناشی از حمله مغولان به مردم این شهر التیام نیافته بود كه در زمان شاه عباس، بار دیگر، سبزوار زیر سم ستوران ازبک ها ویران گشت و مردم آن قتل عام شدند. پس از این واقعه؛ این شهر كم كم رو به آبادانی گذاشت. دوره صفویان برای این شهر، شروع مرمت و بازسازی تاریخ گذشته بود. این شهر طی دهه های اخیر رونقی دوباره یافته و همچنان در حال توسعه و نوسازی است.
مردم سبزوار معتقدند جنگ ایرانیان و تورانیان در حوالی سبزوار اتفاق افتاده است. همینطور معتقدند قبر سهراب در این شهر و در محل فعلی شهرداری سبزوار قرار داشته است. کلاه خود و زرهی به تازگی در این شهر کشف شده که به موزه آستان قدس رضوی تحویل گردیده و شهرداری سبزوار در حال حاضر بنای یاد بودی بر آن نهاده است. هر چند بسیاری داستان رستم و سهراب را اثری اساطیری می دانند. در تاریخ مسعودی مطالبی در این خصوص آمده و در شرح مسافرت شاه طهماسب صفوی به خراسان و گذارش از شهر سبزوار؛ از آشنایی مردم آن دیار با شاهنامه سخن گفته شده است.
آثار دیدنی فراوانی در این شهر وجود دارد که مهم ترین آنها به شرح زیر است:
- مصلی تاریخی سبزوار
- تپه دامغانی ها
- کاروانسرای فرامرزخان
- موزه مردم شناسی سبزوار
- امام زاده یحیی (خیابان اسرار و بیهق سبزوار )
- امامزاده شعیب بن موسی ابن جعفر ( خیابان طبرسی ) .
- مسجد جامع ( سبزوار ) .
- مسجد پامنار (سبزوار(،
- آتشکده آذربرزین مهر ( 40 کیلومتری شمال غرب سبزوار )
- مناره خسروگرد (10 كیلومتری غرب سبزوا)،
- قبر اسطوره ای سهراب ( داخل محوطه شهرداری ) .
- آرامگاه شاه طهماسب یا گنبد سبز (سبزوار(،
- آرامگاه حاج ملاهادی سبزواری (سبزوار(،
- آرامگاه ابورفاعه از یاران پیغمبر .
- آرامگاه پیر استیر (12 كیلومتری سبزوار(،
- آرامگاه پیرمراد معروف به پیرحاجات (سبزوار(،
- آرامگاه مولانا حسین كاشفی (سبزوار(،
- مدرسه علمیه فصیحیه (سبزوار(،
- مدرسه علمیه فخریه (سبزوار(،
- مدرسه علمیه شریعتمدار (سبزوار(،
- مسجد جامع چشم (دهستان چشام(،
- امام زاده هفت معصوم (سبزوار، )
- امام زاده سید علی اكبر (بخش داورزن سبزوار(،
- امام زاده سلطان حسین (روستای آزادوار سبزوار(،
- امام زاده سید حسین (روستای آزاد منجیر، 100كیلومتری شرق سبزوار(،
- امام زاده سید حسین و سید اسماعیل (روستای بهمن آباد سبزوار(،
- امام زاده بی بی علیه خاتون (روستای باشتین در 40 كیلومتری غرب سبزوار(،
- زیارتگاه سلطان سید قریش ( روستای ساروق ) .
- مقبره ابن ابی طیب (سبزوار(،
- بقعه بیلدار باشی (روستای فسنفر سبزوار(،
- بقعه سید ناصر بن محمد (روستای چشام سبزوار(،
- آرامگاه بقراط ( سبزوار ) .
- حمام قیصریه (سبزوار ) .
- حوض هشت پایه ( سبزوار – چهارراه رضوی ) .
- بازارچه سرپوش ( سبزوار ) .
- خانه عظیمیان ( متعلق به دوره تیموری ) .
- خانه اسکویی ها ( روستای ابارش - 3 کیلومتری سبزوار ) .
- حسینیه قنادها ( سبزوار ) .
- حسینیه بزازها ( سبزوار ) .
- سرای معمارزاده ( سبزوار ) .
- سرای حاج زمان ( سبزوار )
