نام و نسب سبزوار: محدوده تقریبی شهرستان كنونی سبزوار در متون كهن ((بیهق)) نامیده شده و مشتمل بر دو شهر به نامهای ((خسروگرد)) و سبزوار بوده است. بنیاد شهر سبزوار را برخی از دوران اشكانیان و همزمان با پیدایش و شكوفایی جاده ابریشم، راه بینالمللی خاور به باختر میدانند و بعضی بر این باورند كه تاریخ بنای این شهر همزمان با آغاز حكومت ساسانی است.با اینكه در آثار به جا مانده از دوران ساسانی از بیهق و سبزوار نامی برده نشده، ولی وجود آتشكده آذربرزین مهر یكی از سه آتشكده مهم ساسانی، در ریوند سبزوار و موارد بسیار دیگر حكایت از پیشینه فرهنگ و تاریخی كهن در این ناحیه دارد، هر چند كه آبادی آن در سدههای نخستین هجری قمری به اوج خود رسیده است. ابوالحسن علی بن زید بیهقی در واژه شناسی لفظ بیهق چند قول آورده: آنرا برگرفته از واژه پارسی باستان ((بیهین)) به معنی بهترین و ((پیهه)) یعنی به قدم پیموده شده و منسوب به شخص ((بیهه)).و در وجه تسمیه سبزوار نوشته است كه: "سبزوار را مامویه بن شاپور الملك بنا كرده است و سبزوار در اصلماهویه آباد بودهكه نام پسر ابن ماهویه و یزد خسرو بوده است كه خسرو شیر و خسروآباد و بیهق و خسروگرد را بنا نموده است. ازسال ۶۰۰ هجری قمری، نام سبزوار جانشین شهر كهن بیهق شده است.شكوفایی و آبادی شهر سبزوار از پایان دوران سلجوقی و آغاز به كار دودمان سربدار شیعی مذهب است، كه حدود ۴۵ سال شهر سبزوار را پایتخت خود ساخته بودند و سرانجام در ۷۸۳ هجری قمری و به دست تیمور لنگ افتاد و بخشهای وسیعی از آن ویران شد. «هانری رنه دالمانی» در سفرنامه از خراسان تا بختیاری درباره نام سبزوار، میگوید: "شاید بهمناسبت باغهای زیادی كه مانند كمربند آن را فراگرفتهاند، چنین نامیده میشود. " باید گفت حیات هر قومی بسته به فرهنگ و دانش آن مرز و بوم دارد و اینكه آنان تا چه حد از علم و تمدن بهره داشته اند، نقش مؤثری در افتخارات آن قوم دارد و این افتخار حاصل نمیگردد جز اینكه میان قوم، بزرگان و علما و دانشمندانی پا به عرصه ظهور نهاده باشند.و از آنجا كه سبزوار نیز دارای چنین افتخاراتی در گذشته بوده است، پس بهتر آمد تا بر تلاش و كوشش آنان ارج نهاده از سرمایههای مفید آنان بهره ببریم و آیندگان را نیز مشمول این فضیلت گردانیم.